Dấu hiệu trẻ gặp khó khăn trong sử dụng câu trần thuật và câu cầu khiến
1. Không biết kể lại sự việc (thiếu câu trần thuật)
Trẻ gặp khó khăn khi:
- Không thể kể lại chuyện đã xảy ra trong ngày: “Con đi đâu? Làm gì?” – Trẻ chỉ trả lời rời rạc hoặc không nói.
- Không biết mô tả đồ vật/sự kiện: “Chiếc xe màu gì?”, trẻ không trả lời rõ ràng.
- Không nối câu, không kể chuyện đơn giản theo trình tự (“Sáng con làm gì? Sau đó thì sao?”)
Đây là dấu hiệu trẻ chưa nắm được cấu trúc câu trần thuật đơn giản – điều rất quan trọng cho việc học và giao tiếp.
2. Không biết yêu cầu, nhờ vả (thiếu câu cầu khiến)
Trẻ không nói được những câu như:
- “Mẹ ơi, lấy giúp con cái bánh!”
- “Con muốn chơi cái đó!”
- “Cô ơi, mở cửa cho con!”
Thay vào đó, trẻ thường:
- Lôi tay người lớn, chỉ trỏ, la hét hoặc khóc khi cần gì.
- Giao tiếp bằng hành vi thay vì bằng lời nói cụ thể.
Khi trẻ không sử dụng được câu cầu khiến, trẻ dễ bị hiểu lầm là “bướng”, “khó chịu” hoặc có hành vi không hợp tác, nhưng thật ra là trẻ không biết cách diễn đạt mong muốn.
Cảnh báo nhẹ nhàng cho cha mẹ
Nếu sau 3 tuổi, trẻ vẫn chưa sử dụng được các loại câu đơn giản (trần thuật, cầu khiến…) trong giao tiếp hằng ngày, cha mẹ cần:
- Đưa trẻ đi đánh giá ngôn ngữ toàn diện
- Tránh so sánh với trẻ khác, nhưng không nên chờ đợi quá lâu
- Bắt đầu can thiệp sớm qua hoạt động chơi, trị liệu ngôn ngữ hoặc giáo dục cá nhân hoá
Gợi ý cho bố mẹ tại nhà
- Nói mẫu rõ ràng, đơn giản: “Con muốn gì?” → “Con nói: Mẹ ơi, con muốn bánh nhé!”
- Chơi giả vờ: đóng vai, chơi búp bê, siêu thị… để tạo ngữ cảnh tự nhiên dùng câu trần thuật/cầu khiến
- Ghi nhận mọi nỗ lực nói của con, dù chỉ là 1-2 từ đầu tiên
Chính vì vậy, trung tâm OM’E đã hợp tác cùng với đài phát thanh truyền hình Đắk Nông và giảng viên Nguyễn Thị Giang phát sóng vào lúc 18h00 trên đài phát thanh truyền hình Đắk Nông vào ngày 04/06/2025. Mời các bạn đón xem!
Ngoài ra:
Đài PTTH KON TUM – 7h30 sáng thứ 3
Báo HÀ NAM – 7h30 sáng thứ 3, phát lại 7h30 sáng thứ 5
Đài PTTH ĐẮK NÔNG – 18h tối thứ 4
Báo và Đài PTTH LẠNG SƠN – 16h chiều thứ 5
Đài PTTH BẮC KẠN – 21h15 tối thứ 2
Đài PTTH CÀ MAU – 9h00 sáng Chủ nhật, xem trên ứng dụng CTV
TÌM HIỂU THÊM về khóa học ” Dạy trẻ rối loạn phát triển sử dụng phát ngôn trần thuật và cầu khiến”
Hãy theo dõi và chia sẻ để lan tỏa kiến thức bổ ích đến cộng đồng!
