Hướng dẫn cách dạy trẻ hết nói ngọng khoa học và hiệu quả

Trẻ nhỏ khi mới tập nói thường hay nói ngọng nhưng nếu cha mẹ hoặc thầy cô không uốn nắn và điều chỉnh giúp trẻ ngay từ bé thì việc nói ngọng sẽ trở thành một thói quen rất khó sửa chữa. Vậy, cách giáo dục đặc biệt cho trẻ nói ngọng là gì? Thông tin chi tiết sẽ có trong nội dung chia sẻ dưới đây. Cha mẹ hãy theo dõi để có cách dạy trẻ hết nói ngọng hiệu quả nhất.

1. Nguyên nhân khiến trẻ bị nói ngọng là gì?

Nguyên nhân khiến trẻ bị nói ngọng có thể do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Có thể do di truyền từ gia đình, nếu các thành viên trong gia đình cũng có vấn đề về nói ngọng.
• Sự phát triển ngôn ngữ: Nếu trẻ không được rèn luyện kỹ năng nói chuyện từ sớm hoặc nói chuyện với những người có cách phát âm không chính xác, trẻ có thể học được cách phát âm không đúng.
• Vấn đề liên quan đến cơ quan phát âm: Các vấn đề về xương hàm, răng hoặc lưỡi có thể gây ra tình trạng nói ngọng ở trẻ.
• Tình trạng tâm lý: Stress, áp lực hoặc các trạng thái tâm lý khác có thể gây ra nói ngọng hoặc làm tăng tình trạng nói ngọng của trẻ.

Nếu thấy trẻ đã tập nói rồi và đang bị nói ngọng, cha mẹ nên tìm hiểu về những chương trình giáo dục đặc biệt để có cách dạy trẻ hết nói ngọng sớm nhất. Tránh để tình trạng trẻ bị nói ngọng kéo dài, gây khó khăn cho việc điều chỉnh về sau.

>> ĐỌC THÊM: Bạn có hiểu đúng nói ngọng là gì chưa?

2. Những nguyên tắc chính trong việc dạy trẻ hết nói ngọng

Dạy trẻ hết nói ngọng cho bé là một quá trình khá phức tạp và đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt từ cha mẹ và giáo viên. Đa phần, tình trạng nói ngọng của trẻ sẽ được cải thiện dần khi trẻ lớn lên và đi học. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp trẻ bị ngọng đến khi lớn lên. Điều này gây ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý và quá trình phát triển, học tập của trẻ.

Vì vậy, ngay khi phát hiện trẻ có biểu hiện nói ngọng, cha mẹ cần giúp trẻ chỉnh sửa ngay và tránh để kéo dài, ảnh hưởng đến việc phát âm chuẩn của trẻ.

Trong những trường hợp trẻ bị ngọng, cha mẹ phải thật kiên trì, dạy con nói thật chậm từng từ, từng chữ, từng câu. Đồng thời đảm bảo các nguyên tắc trong cách dạy trẻ hết nói ngọng cơ bản sau:

• Thời gian luyện tập ngắn: Do khả năng tập trung vào việc luyện tập của trẻ nhỏ không cao, nếu kéo dài sẽ khiến trẻ cảm thấy khó chịu và không hiệu quả. Vì vậy, thời gian luyện tập thích hợp nhất là khoảng 2-3 phút và có thể thực hiện nhiều lần trong ngày để đảm bảo hiệu quả.
• Điều chỉnh bằng tai nghe: Thông thường, trẻ nói ngọng sẽ không ý thức được mình phát âm sai. Do đó, cha mẹ cần luyện tập cho trẻ phát âm như nào cho đúng.

>> ĐỌC THÊM: Làm sao để nhận biết trẻ bị rối loạn phát triển?

3. Hướng dẫn cách dạy trẻ hết nói ngọng

Dạy trẻ hết nói ngọng là một quá trình rất dài, đòi hỏi sự kiên trì và nhẫn nại của cha mẹ. Dưới đây là một số cách dạy trẻ hết nói ngọng, cha mẹ có thể tham khảo để hướng dẫn cho bé.

3.1. Sàng lọc những người tiếp xúc với trẻ

Không ít trường hợp trẻ nói ngọng là do bắt chước những người xung quanh như cha mẹ bè chung quanh, hàng xóm… Vì thế, để có cách dạy trẻ hết nói ngọng, cha mẹ nên “sàng lọc”, hạn chế việc con tiếp xúc với những người đang bị nói ngọng hoặc phát âm không chuẩn.

Chẳng hạn, nếu con đang học ở lớp có cô giáo phát âm không chuẩn thì cha mẹ có thể xin cho con sang học lớp khác hoặc chuyển trường cho con. Nếu xung quanh trẻ có người lớn, hoặc bạn bè hàng xóm của bé bị nói ngọng thì cha mẹ nên hạn chế cho bé tiếp xúc.

3.2. Sắp xếp thời gian luyện tập ngắn nhưng thường xuyên lặp lại

Cách dạy trẻ hết nói ngọng nhanh và hiệu quả nhất là cha mẹ nên chọn những bài tập ngắn để hướng dẫn cho bé. Nguyên nhân vì khả năng tập trung của trẻ nhỏ còn hạn chế và mau chán. Cha mẹ chỉ nên cho bé học cách phát âm chuẩn khoảng 2-3 phút và luyện tập nhiều lần trong ngày.

3.3. Chỉnh âm và cho con luyện tập cơ miệng

>> HỌC THỬ MIỄN PHÍ: Trẻ nói ngọng và biện pháp khắc phục hiệu quả

3.4. Giúp trẻ từ bỏ các thói quen xấu

Trẻ nhỏ thường có những thói quen xấu như mút tay, cho tay vào miệng, ngoáy mũi… Những thói quen xấu này cũng có thể khiến trẻ nói ngọng. Vì thế, cha mẹ cần thường xuyên nhắc nhở giúp trẻ bỏ dần những thói quen này.

3.5. Cho trẻ nói trước gương

Cha hoặc mẹ có thể cùng con tập nói trước gương. Cách giáo dục đặc biệt trong trường hợp này cha mẹ sẽ làm mẫu phát âm thật chậm và chuẩn, rõ ràng từng từ, từng chữ. Sau đó, hướng dẫn trẻ phát âm theo mình. Việc nhìn vào gương khi phát âm sẽ giúp bé dễ dàng bắt chước và làm theo được.

3.6. Khuyến khích bé giao tiếp nhiều hơn

Bé chỉ phát âm tốt và cải thiện tình trạng nói ngọng khi thường xuyên giao tiếp với mọi người xung quanh. Vì vậy, cách dạy trẻ hết nói ngọng, cha mẹ nên tạo không gian giao tiếp cho bé với bạn bè xung quanh bằng cách đưa bé ra ngoài công viên hoặc đến chỗ nhiều trẻ nhỏ để vui chơi.

Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý, hạn chế cho bé tiếp xúc với những người nói ngọng hoặc đặc trưng vùng miền, vì điều này khiến bé khó có thể sửa được tật nói ngọng của mình.

>> ĐỌC THÊM: Bé bị rối loạn phát triển ngôn ngữ và những cách can thiệp kịp thời

3.7. Không nhại, chê con

Cách dạy trẻ hết nói ngọng khoa học và hiệu quả nhất là khi dạy trẻ người lớn không nên chê hoặc nhại lại lời nói ngọng của trẻ. Điều này không chỉ khiến trẻ khó sửa được tật nói ngọng vì lầm tưởng điều đó khiến cha mẹ vui nên sẽ nói ngọng nhiều hơn. Đối với trường hợp trẻ bị chê nhiều sẽ dễ bị tổn thương và sống khép kín và trẻ có thể cảm thấy xấu hổ, tự ti về bản thân.

Tổng kết

Hy vọng những thông tin chia sẻ trên đây sẽ giúp cha mẹ biết được cách dạy trẻ hết nói ngọng và có biện pháp hỗ trợ cho bé nhà mình một cách khoa học, hiệu quả nhất. Giúp con có thể phát triển toàn diện về mặt ngôn ngữ và trí tuệ.

Nguồn tham khảo: kidsup.net, monkey.edu.vn, tamly.com.vn