Chức năng của gan với cơ thể là gì? Cách phục hồi chức năng gan
admin 20/12/2022
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể con người và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tốt. Gan có khả năng tái tạo nhu mô bị mất và có thể hồi phục hoàn toàn nếu mất dưới 25% thể tích. Vậy bạn đã biết chức năng của gan với cơ thể là gì chưa? Theo dõi bài viết dưới đây để có được câu trả lời đầy đủ và cụ thể nhất về bộ phận quan trọng này.
1. Chức năng của gan với sức khỏe và hoạt động bình thường của cơ thể
Gan đóng nhiều vai trò trong cơ thể và là trung tâm điều hòa, chuyển hóa các chất. Gan thực hiện nhiều chức năng mà không cơ quan nào thay thế được. Trong cơ thể, nó thực hiện các nhiệm vụ như trao đổi chất, giải độc, bài tiết và dự trữ. Nếu gan bị tổn thương hoàn toàn, tình trạng nguy hiểm do hạ đường huyết có thể sẽ xảy ra trong vòng 24 giờ.
Chức năng của gan đối với cơ thể vẫn chưa thực sự được nghiên cứu đầy đủ. Vì vậy, rất khó để biết chính xác mỗi ngày gan phải làm bao nhiêu công việc để thực hiện các chức năng khác nhau. Dẫu vậy, những chức năng chính của gan có thể được kể đến như sau:
1.1. Gan có chức năng chính là chuyển hóa
Gan dự trữ carbohydrate dưới dạng glycogen và chuyển hóa thành glucose khi cơ thể cần để hấp thụ vào máu, cân bằng lượng đường trong máu và cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động. Gan còn có chức năng chuyển hóa protein và lipid,… với cơ chế chuyển hóa riêng biệt.
1.2. Chức năng của gan trong chuyển hóa protein
Protein được biết đến với các thành phần chủ yếu là albumin và globulin. Gan sản xuất toàn bộ albumin và kèm theo đó là một lượng nhỏ globulin. Gan cũng là nơi duy nhất trong cơ thể giải độc bằng cách tổng hợp NH3 thành ure. Nó là một chất độc nội sinh được hình thành do sự phân hủy của các axit amin.
>> XEM THÊM: Gan nhiễm mỡ nên ăn trái cây gì? Top 7 loại trái cây người mắc gan nhiễm mỡ nên sử dụng hằng ngày
1.3. Chức năng quan trọng của gan là hấp thu và chuyển hóa bilirubin
Bilirubin được sản xuất bởi sự phân hủy của huyết sắc tố (hemoglobin). Sắt giải phóng từ huyết sắc tố được lưu trữ trong gan và tủy xương. Tủy xương sử dụng chất sắt này để tạo ra thế hệ tế bào máu tiếp theo.
1.4. Chức năng của gan trong chuyển hóa Lipid
Gan phân hủy chất béo để tạo ra acetyl-CoA, là nhiên liệu chính cho chu trình Krebs. Một phần nhỏ acetyl-CoA được hình thành đi vào chu trình Krebs để cung cấp năng lượng cho chức năng gan, phần còn lại được gan tổng hợp để tổng hợp cholesterol, axit mật và nhiều axit mật được chuyển hóa bởi gan.
1.5. Chức năng chính của gan là sản xuất mật cho cơ thể
Một trong những chức năng chính của gan đó là sản xuất mật. Đây là chất lỏng giúp ruột non phân hủy và hấp thụ chất béo, cholesterol và một số vitamin. Dịch mật bao gồm muối mật, cholesterol, bilirubin, chất điện giải và nước,..Mỗi ngày gan thường sẽ phải sản xuất khoảng 0.5 lít dịch mật để hỗ trợ cho sức khỏe.
>> XEM THÊM: Gan nhiễm mỡ độ 2 kiêng gì? Nên ăn gì?
1.6. Gan có chức năng hỗ trợ cho quá trình đông máu
Vitamin K đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một số chất đông máu giúp đông máu. Sự hiện diện của dịch mật giúp cơ thể hấp thụ vitamin K. Nếu gan không thể sản xuất đủ mật, cơ thể không thể sản xuất đủ các yếu tố đông máu.
1.7. Gan đóng vai trò bài tiết và khử độc
Gan là cơ quan đóng vai trò không thể thay thế trong việc bài tiết các chất có nguồn gốc nội bào và ngoại bào, chẳng hạn như huyết sắc tố và bilirubin trong nước tiểu và mật.
Cơ thể thường sinh ra chất độc, có thể là chất trung gian chuyển hóa (gọi chung là chất độc nội sinh) hoặc đào thải ra khỏi cơ thể qua đường ăn uống (chất độc ngoại sinh). Các chất độc này được gan giải độc theo cơ chế riêng biệt theo bản chất của chất độc. Gan sử dụng hai cơ chế để loại bỏ chất độc khỏi cơ thể: cơ chế loại bỏ cố định và cơ chế hóa học.
1.8. Gan có chức năng lưu trữ vitamin và khoáng chất
Một chức năng khác của gan là dự trữ một loạt các loại vitamin A, D, E, K và B12. Trong một số trường hợp, vitamin có thể được lưu trữ trong nhiều năm và được sử dụng để dự phòng. Ngoài ra, chức năng gan liên quan đến việc lưu trữ sắt từ huyết sắc tố ở dạng ferritin để chuẩn bị tạo ra các tế bào hồng cầu mới.
>> XEM THÊM: Khi gan “giận dỗi” vì quá tải, thì nên uống gì để gan “bớt nóng”
2. Tăng cường chức năng của gan- Nhiệm vụ quan trọng cần thực hiện ngay cả khi gan khỏe
Như đã nói ở trên, gan đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Trong đó bao gồm nhiều chức năng mà các cơ quan khác không thể thay thế được. Vì vậy, khi chức năng gan bị tổn thương, cơ thể sẽ bị rối loạn và xuất hiện nhiều triệu chứng, vấn đề sức khỏe.
Cuộc sống hiện đại ngày nay, môi trường ô nhiễm, đồ ăn nhiều dầu mỡ, kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm lỏng lẻo, tình trạng nghiện rượu bia,… tác động nhiều đến cơ thể, đặc biệt là gan. Điều quan trọng là bạn cần biết cách chăm sóc sức khỏe chủ động, tăng cường chức năng của gan để đảm bảo gan duy trì được mọi hoạt động sinh lý và cân bằng nội môi trước những tác động xấu của môi trường. Một số những cách dưới đây có thể giúp bạn tăng cường và phục hồi chức năng tối ưu cho gan.
2.1. Sử dụng nước chanh loãng pha ấm vào mỗi buổi sáng
Tạo thói quen uống một cốc nước chanh vào mỗi buổi sáng được xem là tốt cho gan. Chanh giúp tăng khả năng giải độc của gan, do axit citric trong chanh giúp gan tăng sản xuất mật, đây là cách để cơ thể loại bỏ nhiều độc tố.
>> XEM THÊM: Người bị gan nhiễm mỡ cần tránh xa 6 loại thực phẩm này
2.2. Uống nhiều nước cũng giúp giải độc gan
Gan của chúng ta chịu trách nhiệm cho nhiều quá trình trao đổi chất, bao gồm lọc chất độc ra khỏi cơ thể, vì vậy uống đủ nước sẽ giúp gan hoạt động tối ưu.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Endocrinology and Metabolism, uống nước là cách tốt giúp tăng cường trao đổi chất và giúp gan giải độc. Bạn chỉ cần tăng lượng nước bổ sung hàng ngày là đã có thể đem đến nhiều hỗ trợ tích cực cho chức năng gan.
2.3. Tăng cường rau xanh và kiểm soát các đồ uống có cồn
Rau xanh đã được chứng minh là rất có lợi trong việc cải thiện chức năng gan. Nếu bạn chưa có, hãy thêm rau vào chế độ ăn hàng ngày. Ngoài ra, bông cải xanh, tỏi và hành tây cũng rất hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe cho gan.
Rượu, bia và đồ uống có cồn khác là thứ tồi tệ nhất đối với gan của bạn. Rượu là một chất độc được xử lý bởi gan, vì vậy uống quá nhiều có thể dẫn đến tổn thương gan, và thậm chí là xơ gan.
Bạn nên hạn chế đồ uống có cồn dành và để gan phục hồi. Một số đồ uống có cồn có thể có lợi, vì vậy bạn cũng nên dùng một hoặc hai lần trong một tuần. Bởi việc uống rượu bia nhiều trong thời gian dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan.
2.4. Thận trọng khi sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc
Một số loại thuốc theo toa và thảo mộc tự nhiên có thể gây độc khi kết hợp. Không chỉ vậy, việc dùng các loại thuốc có chứa cồn có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực cho gan của bạn. Bạn phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc.
2.5. Bảo vệ cơ thể để tránh những độc tố trong không khí
Nếu bạn sơn hoặc sử dụng chất tẩy rửa hóa học hoặc thuốc trừ sâu hoặc thuốc diệt cỏ mạnh, hãy đảm bảo môi trường làm việc của mình phải thoáng khí. Đặc biệt, nên đeo khẩu trang khi làm việc với các loại hóa chất này. Hóa chất dạng khí làm tăng căng thẳng giải độc cho gan, bởi vì công việc của gan là xử lý các chất độc xâm nhập vào cơ thể.
2.6. Tập thể dục thường xuyên
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Hepatology cho thấy tập thể dục có lợi cho người lớn béo phì và thừa cân mắc chứng gan nhiễm mỡ không do rượu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc họ tập thể dục cường độ cao hay cường độ thấp mỗi ngày không quan trọng bằng tần suất tập luyện mỗi ngày. Hãy thử đi bộ nhẹ nhàng với tần suất hợp lý để chăm sóc tốt nhất cho sức khỏe gan.
2.7. Y học cổ truyền
Ngay từ hàng nghìn năm trước đây, vấn đề chức năng Gan (đông y gọi là Can) đã được các nhà Y học cổ truyền có sự quan tâm sâu sắc. Bởi vì Gan là một trong những cơ quan (Đông y gọi là Tạng phủ) rất quan trọng đối với sức khoẻ của mỗi con người.
Có rất nhiều cách cải thiện chức năng gan thông qua Y học cổ truyền, như tác động lên các bộ huyệt đặc hiệu giúp cải thiện sự hoạt động của các cơ quan liên quan đến gan, và gan.
>> Để tìm hiểu chi tiết thêm, bạn hãy ấn vào: Cải thiện chức năng gan bằng xoa bóp bấm huyệt
>> XEM THÊM: Học viên nói gì về các khóa học ngắn hạn 100% Online của Trung tâm VMC
Lời kết
Gan là một cơ quan quan trọng phục vụ nhiều mục đích trong cơ thể, bao gồm giải độc, tiêu hóa và lưu trữ chất dinh dưỡng. Đây cũng là một trong những cơ quan trong cơ thể có khả năng sửa chữa và tái tạo tuyệt vời. Để hỗ trợ phục hồi và tăng cường chức năng của gan, bạn nên duy trì một lối sống lành mạnh và thói quen ăn uống tích cực để chăm sóc tốt nhất cho gan của mình.
Nguồn tham khảo: suckhoedoisong.vn, vinmec.com, hellobacsi.com