Wellness – định nghĩa “chuẩn” về một lối sống khỏe toàn diện và chủ động

Wellness là một từ hiện đại có nguồn gốc cổ xưa. Định nghĩa gốc của “wellness” là phòng ngừa và toàn diện bắt nguồn từ các nền văn minh cổ đại từ phương Đông (Ấn Độ, Trung Quốc) đến phương Tây (Hy Lạp, La Mã). Ở châu Âu và Hoa Kỳ vào thế kỷ 19, một loạt các phong trào tri thức, tôn giáo và y tế đã phát triển song song với y học thông thường. Với sự tập trung vào các phương pháp tiếp cận toàn diện và tự nhiên, tự chữa bệnh và chăm sóc phòng ngừa, những phong trào này đã tạo nền tảng vững chắc cho ‘wellness’ ngày nay. Các phương thức tập trung vào “wellness” và toàn diện đã được nhiều người biết đến hơn kể từ những năm 1960-1970 dưới các bài viết và sự lãnh đạo tư tưởng của một mạng lưới không chính thức gồm các bác sĩ và nhà tư tưởng Hoa Kỳ (như Halbert Dunn, Jack Travis, Don Ardell, Bill Hettler và những người khác). Khi chúng phát triển và trở nên phổ biến, chúng đã cung cấp thông tin về lối sống lành mạnh, tự giúp đỡ, tự chăm sóc sức khỏe chủ động, thể dục, dinh dưỡng, chế độ ăn uống và thực hành tinh thần đã trở thành phong trào “wellness” phát triển mạnh mẽ ngày nay trong thế kỷ 21.

Định nghĩa “Wellness”

Viện “Wellness” Toàn cầu (Global Wellness Institute) định nghĩa “wellness” là việc theo đuổi tích cực các hoạt động, lựa chọn và lối sống để đạt đến trạng thái sức khỏe toàn diện.

Có hai khía cạnh quan trọng trong định nghĩa “wellness”. Đầu tiên, ‘wellness’ không phải là một trạng thái thụ động hay tĩnh tại mà là một “hoạt động theo đuổi chủ động” gắn liền với những ý định, lựa chọn và hành động khi chúng ta nỗ lực hướng tới một trạng thái cao nhất về sức khỏe và hạnh phúc. Thứ hai, “wellness” được liên kết tới sức khỏe toàn diện – nghĩa là, nó vượt ra ngoài sức khỏe thể chất và kết hợp nhiều khía cạnh khác nhau để hài hòa.

“Wellness” là mục tiêu theo đuổi của mỗi cá nhân – chúng ta tự chịu trách nhiệm về lựa chọn, hành vi và lối sống của chính mình – nhưng nó cũng bị ảnh hưởng đáng kể bởi môi trường vật chất, xã hội và văn hóa mà chúng ta đang sống trong.

“Wellness” thường bị nhầm lẫn với các thuật ngữ như sức khỏe, an lành và hạnh phúc (health, wellbeing and happiness). Mặc dù có những yếu tố chung giữa chúng, “wellness” được phân biệt bằng cách không đề cập đến trạng thái tĩnh (ví dụ: hạnh phúc, khỏe mạnh). Đúng hơn, “wellness” được liên kết với một quá trình tích cực nhận thức và đưa ra các lựa chọn dẫn đến kết quả là sức khỏe toàn diện và hạnh phúc.

Đọc thêm: Du lịch chăm sóc sức khỏe (Health Tourism): Định nghĩa xu hướng

Đa khía cạnh của “Wellness”

“Wellness” không chỉ là sức khỏe thể chất. Hầu hết các mô hình về nó bao gồm ít nhất 6 khía cạnh (và đôi khi lên đến 9 hoặc 12):

• Thể chất: Cơ thể khỏe mạnh thông qua tập thể dục, dinh dưỡng, giấc ngủ, v.v.
• Tinh thần: Tương tác với thế giới thông qua học tập, giải quyết vấn đề, sáng tạo, v.v.
• Tình cảm: Được tiếp xúc, nhận biết, chấp nhận và có thể bày tỏ cảm xúc của một người (và của những người khác).
• Tâm linh: Việc chúng ta tìm kiếm ý nghĩa và mục đích trong sự tồn tại của con người.
• Xã hội: Kết nối, tương tác và đóng góp cho những người khác và cộng đồng của chúng ta.
• Môi trường: Một môi trường vật chất lành mạnh không có các mối nguy hiểm; nhận thức về vai trò của chúng ta trong việc tốt hơn thay vì phá hủy môi trường tự nhiên.

Wellness coi sức khỏe là một chuỗi liên tục

Một cách hiểu về ‘wellness” là coi sức khỏe là một chuỗi liên tục kéo dài từ khi ốm đau đến trạng thái khỏe mạnh. Một phía là những bệnh nhân có sức khỏe kém tham gia vào mô hình y tế để điều trị bệnh tật; họ tương tác theo từng giai đoạn và tương tác với các bác sĩ và nhân viên y tế, những người cung cấp dịch vụ chăm sóc. Ở phía ngược lại, con người tập trung chủ động vào việc phòng ngừa và phát huy tối đa sức sống của mình. Bằng cách áp dụng thái độ và lối sống lành mạnh, khoa học để ngăn ngừa bệnh tật, cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và cảm giác hạnh phúc. Nói cách khác, sức khỏe được chăm sóc chủ động, mang tính phòng ngừa và thúc đẩy bởi trách nhiệm của chính bản thân mỗi người. Sự phát triển của sức khỏe là sự mở rộng giá trị và thế giới quan của những người này.

Nguồn: Global Wellness Institute